Fonogesty - co to jest?

Wiem, że mało o tym się mówi, bo wśród głuchych posługują się językiem migowym, bo nie trzeba mówić i tylko zawierają słowo w jeden znak bez gramatyki polskiej (no chyba, że SJM).

Bardziej stosowana wśród logopedzi, wśród niesłyszących np w szkole, w domu czy w poradni logopedycznej.

Do nauki mówienia i rozumienia fonogesty to najlepszy sposób na mówienie poprawną polszczyzna, dzięki temu mówimy poprawnie gramatycznie po polsku. Trzeba mówić i jednocześnie pokazywać. Ma tylko 8 znaków do nauczenia, ale z różnymi kombinacjami.

Fonogesty są dla wszystkich z różnym stopniem niedosłuchów szczególnie dla znacznych i głębokich ubytków słuchu. Nawet ci nie mówią też bardzo przydatne w rozwijaniu języka polskiego.

Używałam fonogestów od wczesnego dzieciństwa właściwie od kiedy nosiłam aparaty słuchowe czyli od 8 miesięcy, w szkole podstawowej jeszcze używano, bo chodziłam do klasy dla słabosłyszących z fonogestami w masowej szkole, ale między koleżankami nie rozmawiałyśmy z fonogestami. Mieliśmy także kontakt ze słyszącymi :) W gimnazjum to tylko nauczyciel wspomagający używał fonogestów (po prostu był jako tłumacz) ale tylko na polskim i na matematyce był ten nauczyciel wspomagający.

Cytuje ze strony fonogesty.org:

Co to są fonogesty?

Fonogesty są to specjalne ruchy jednej ręki (prawej lub lewej), które towarzyszą głośnemu i wyraźnemu mówieniu. Opracowano je po to, aby osoby niesłyszące i słyszące mogły ze sobą swobodnie rozmawiać. Są narzędziem, które pomaga osobie słyszącej mówić tak wyraźnie, aby dziecko niesłyszące mogło nauczyć się dokładnie odróżniać wymawiane w sylabach głoski. Osoba słysząca, która mówi z fonogestami do niesłyszącego dziecka, sprawia, że dziecko może poznawać słowa i ich formy w zdaniach, ucząc się języka dźwiękowego (polskiego, na nie migowego). 

Dyskretne ruchy ręki i zmiany układów palców towarzyszą ruchom i zmianom układów narządów mowy. Ruchy i układy ręki są ściśle połączone i zsynchronizowane z ruchami i układami narządów mowy. Ruchy i układy ręki uzupełniają to, co można zobaczyć na twarzy i pozwalają odróżnić wymawiane głoski. Samogłoskom towarzyszą ruchy dłoni w kierunku określonego punktu w pobliżu twarzy (lokacji). Spółgłoskom towarzyszą umowne układy palców. W czasie wymawiania sylaby dłoń przyjmuje układ właściwy dla spółgłoski i wykonuje ruch właściwy dla samogłoski. Wystarczy 5 lokacji i 8 układów palców, aby można było odróżnić wszystkie głoski polskie we wszystkich sylabach.

Do czego służą fonogesty?

Fonogesty sprawiają, że strumień mowy odbierany przez dziecko jest kompletny, pełny. Dziecko patrząc uważnie na usta i rękę osoby mówiącej może odróżnić i dzięki temu rozpoznać wymawiane głoski. Dziecko uczy się trafnie i szybko rozpoznawać głoski mimo, że słyszy je jako bardzo zniekształcone lub zupełnie ich nie słyszy. Trafne i szybkie rozpoznawanie głosek pozwala dziecku poznać budowę sylab. Zmysłowy dostęp do budowy sylab pozwala odróżniać i rozpoznawać słowa. Dokładne rozpoznawanie słów pozwala przypisywać im znaczenia. Dzięki dokładnemu rozpoznawaniu słów i rozumieniu ich znaczeń dziecko może trwale je zapamiętywać. Posiadając dokładne wyobrażenia słów dziecko uczy się uważnie słuchać i coraz lepiej wykorzystuje protezy słuchowe. 

Dokładne spostrzeganie i zapamiętywanie słów pozwala odróżniać i trwale zapamiętywać wszystkie ich formy. Dzięki dokładnemu spostrzeganiu i zapamiętywaniu słów dziecko uczy się wszystkich części mowy. Dzięki dokładnemu spostrzeganiu i zapamiętywaniu form fleksyjnych słów uczy się zasad ich łączenia w zadnia. Odkrywając zasady łączenia słów w zdania uczy się gramatyki języka narodowego. 

Poznając i zapamiętując słowa oraz reguły gramatyczne dziecko przyswaja sobie język narodowy. Dzięki fonogestom język narodowy staje się językiem wewnętrznym dziecka niesłyszącego. Posiadając precyzyjne wyobrażenia słów dziecko chętnie uczy się samodzielnie mówić. Mówiąc samodzielnie z fonogestami osiąga zdolność zmysłowej samokontroli czynności mówienia. Dzięki dobrej samokontroli może stopniowo uczyć się mówić prawidłowo (zgodnie z prawidłami wymowy). 

Mówiąc z fonogestami dziecko może rozmawiać z osobami słyszącymi, które znają fonogesty. Osoby słyszące, które znają fonogesty, rozumieją wypowiedzi dziecka nawet wówczas, gdy mówi ono nieprawidłowo (wadliwie). Osoby słyszące, które dobrze rozumieją intencje dziecka, mogą udzielać mu dobrych informacji zwrotnych i wskazówek, żeby mogło mówić coraz lepiej. Dzięki ustawicznym rozmowom z osobami słyszącymi dziecko uczy się mówić coraz lepiej. Dzięki informacjom zwrotnym ze strony osób słyszących dziecko stopniowo uczy się mówić poprawnie pod względem gramatycznym. Po pewnym czasie może mówić tak poprawnie i wyraźnie, że rozumieją je także osoby słyszące, które nie znają fonogestów. 

Precyzyjne wyobrażenia słów pozwalają dziecku z łatwością uczyć się czytać i pisać. Dzieci niesłyszące, które korzystają z fonogestów, uczą się czytać i pisać tak samo jak dzieci słyszące.

Układ twarzy gdzie powinny znajdować w sylabie koniec samogłoski.

np. LE-KA-RZ

LE powinny znajdować się przy usta (2)

KA powinny znajdować się przy dolnej szyi (5)

RZ powinny znajdować się obok twarzy, bo nie ma samogłosek (4)

np. RO-K

RO powinny znajdować się przy usta (2)

K powinny znajdować się obok twarzy (4)

Tutaj to są układy palców spółgłosek.

O to przykład.

Przykładowe słowa dzielimy na sylaby, żeby móc pokazać fonogesty:

Cześć = CZE-Ś-Ć

Siema = SIE-MA

Dom = DO-M

Szkoła = SZ-KO-ŁA

Piłka = PI-Ł-KA

Rower = RO-WE-R


Jak widzicie poniżej filmik, dziewczyna ma aktywację implantu i zauważycie jak ona pokazuje rękami, to są oczywiście fonogesty. Jest zupełnie inny niż język migowy prawda? ;) Poniższy filmik nie jest polski tylko zagraniczny ;))))